Stoffen verwant aan acetylsalicylzuur worden al duizenden jaren gebruikt tegen pijnstilling. Nog altijd hebben miljoenen mensen baat bij de stof. Acetylsalicylzuur remt het enzym COX. COX speelt een belangrijke rol bij koorts, pijn en bloedstolling.

Pijnstilling door acetylsalicylzuur

Eén acetylsalicylzuur werking is het remmen van pijn, koorts en ontsteking. Dit doet het allemaal door het enzym COX te remmen, die een centrale rol speelt in de signaaltransductie van deze processen. Om COX voldoende te remmen voor pijnstilling en remming van koorts en ontsteking, is er een relatief hoge dosering acetylsalicylzuur nodig. In ieder geval boven de 300 mg.

Remming bloedstolling door acetylsalicylzuur

Naast zijn rol als pijnstiller en ontstekingsremmer, heeft acetylsalicylzuur ook een belangrijke werking in het remmen van de bloedstolling. COX speelt een rol bij de aanmaak van tromboxaan, ookwel TXA2 genoemd. TXA2 speelt een rol bij de samenklontering van bloedplaatjes. Acetylsalicylzuur remt de aanmaak van tromboxaan onomkeerbaar in bloedplaatjes, waardoor deze niet of minder samenklonteren. Pas als nieuwe bloedplaatjes worden aangemaakt (volledig nieuwe bloedplaatjes om de 7 dagen), is de bloedstolling weer zoals voor de acetylsalicylzuurbehandeling.

Maagzweren

Er bestaan twee vormen van COX: COX-1 en COX-2. Acetylsalicylzuur remt beide. COX-1 speelt ook een rol bij het handhaven van het evenwicht van gezond weefsel, waaronder de maag. De maag kan geïrriteerd raken als COX-1 geremd wordt, wat kan zorgen voor pijn en soms zelfs maagzweren.

Kanker

Er zijn zelfs aanwijzingen gevonden dat Acetylsalicylzuur een preventief effect kan hebben op kanker. In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde lazen we dat door analyse van gegevens uit trials met acetylsalicylzuur die waren opgezet om de effecten op vaatziekten te onderzoeken, een beschermend effect van acetylsalicylzuur op kankerincidentie en -mortaliteit kon worden aangetoond. De gunstige effecten van acetylsalicylzuur op kanker worden echter pas na 3 jaar zichtbaar.

Ook patiënten met een vorm van kanker aan het spijsverteringskanaal leven gemiddeld langer als ze dagelijks aspirine slikken. Dat is gebleken uit een Nederlandse studie dat arts-onderzoeker Martine Frouws (Heelkunde) coördineerde.